İnsan vucudunda bir çok kötü huylu hücrenin yanında birçok ta iyi huylu hücreler vardır. Bu iyi huylu hücreler vuçutdaki kötü huylu hücrelerle mücadele ederek, onları yenerek insan vucudunda ki oluşabilecek kötü hastalıklardan korumuş olur.  Bu iyi hücrelerden bir taneside T hücresi, Uzmanlar T hücresinin korona virüs hastalığında önleyici bir hücre olduğunu belirtti. 

T HÜCRESİ NEDİR?

T hücreleri, lenfositlerin bir alt kümesini oluşturur ve bağışıklık yanıtında önemli bir yere sahiptir. 'T' kısaltması timüsden gelmektedir ki timüs bu hücrelerin son olgunlaşma evrelerinin geçtiği organdır.

T LENFOSİT HÜCRE NEDİR? 

Kazanılmış bağışıklık sisteminin hücresel savunmasında rol alan T hücreleri, vücuttaki tüm kan hücrelerinde olduğu gibi kemik iliğindeki kök hücrelerden farklılaşırlar.

arklılaşmanın ilk aşamasında, kök hücre özelliklerini kısmen kaybetmiş öncül (precursor) T hücreleri oluşur. Öncül T hücreleri timüs bezine gitmezlerse NK hücrelerine dönüşürler. Timüs bezine giden hücreler ise sitotoksik T hücreleri (CD8+) ve yardımcı T hücreleri (CD4+) olarak iki farklı hücre tipine ayrılır.

T LENFOSİT TİPLERİ NEDİR? T HÜCRELER, ANTİJENLERİ NASIL TANIR?
Yabancı antijenler, sadece antijen sunucu hücrelerin MHC proteinlerinde sunulursa T hücre reseptörleri tarafından tanınabilir. Sitotoksik (öldürücü) T hücreleri normal vücut hücresinde MHC sınıf-1 proteini ile sunulan antijeni tanırlar. Yardımcı T hücreleri ise MHC sınıf-2 proteini ile sunulan antijeni tanırlar. Patojen, hücre içinde parçalandığı zaman ortaya çıkan antijen, hücre içindeki MHC proteini ile birleşir ve kompleks olarak hücre zarına dahil edilir.

MHC sınıf-1 proteini tüm çekirdekli hücrelerde bulunurken, MHC sınıf-2 sadece antijen sunucu hücrelerde bulunur. Antijeni tanıyan sitotoksik T hücreleri, enfekte olmuş hücrenin zarında delikler açılmasını sağlayan perforini salgılar. Bir diğer yol olarak da, o hücrenin apoptoz mekanizmasını etkinleştirerek ölümünü sağlar. Yardımcı T hücreleri ise diğer immün sistem hücrelerini uyarmak için sitokin salgılar ya da B hücrelerine bağlanıp, o antijene özgül antikor üretmek için plasma hücrelerine dönüşmelerini sağlar. Tüm bu mekanizmalar birleşip patojen hücre içerisine girdikten sonra, son savunma hattı olan hücresel bağışıklığı oluşturur.

T hücrelerin kanserde kullanılmasının en uç örneği canlı ilaç CAR-T hücresel tedavi
"Chimeric Antigen Receptors"ün baş harflarinin kısaltması olan CAR-T hücre tedavisi tamamıyla kişiselleştirilmiş bir tedavi seklidir. Hastanın T hücreleri kanser hücresine saldıracak şekilde genetik tekniklerle eğitilir. Hastadan alınan kan örneğinden öncelikle T hücreler ayrıştırılır. Laboratuvar ortamında, T hücrelerine kanser hücresini yüzeylerinde bulunan antijenleri tanımasını sağlayacak gen transferi yapılır. Daha sonra genetiği değiştirilen T hücreleri hastaya geri gönderilir. Hastaya özel bu ilacın üretimi yaklaşık 3 hafta sürer.

Vücuda canlı hücrelerin gönderilmesi sebebiyle bu tedavi aynı zamanda canlı ilaç olarak da adlandırılmaktadır.

2010 yılında, 5 yaşında akut lenfoblastik lösemi tanısı alan Emily Whitehead’in hikayesi ile tüm onkoloji dünyası CAR-T tedavilerini duymuştu.

"T HÜCRELERİ KORONA VİRÜSÜ ÖNLÜYORMU?"

“Hücresel bağışıklık koronavirüse karşı koruyor”

T hücrelerin bağışıklık sisteminin en önemli hücreleri olduğuna dikkati çeken Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta, “Antikorlar, virüs üzerinde bulunan bazı proteinlerle birleşerek hastalık oluşmasını engelliyorlar. Elde edilen bağışıklık, geçici bir bağışıklık olabilir. Bu virüsün türüne göre bazen haftalar, bazen seneler, bazen de ömür boyu devam eden bir bağışıklık oluşur. Ömür boyu kalan bağışıklığı bize hücresel bağışıklık sağlıyor. Bunun da en önemli aracı T hücreleridir. Koronavirüs geçirdikten sonra insanlarda antikor meydana geliyor. Bazı hastalarda 3-4 ay sonra antikor iyice azalıyor veya tamamen kayboluyor. Fakat hastalığı yenen kişiler, tekrar virüsle karşılaşsa bile T hücreleri ile sağlanan bağışıklık koruma sağlıyor. 2002 senesinde ortaya çıkan sars virüsünü atlatanlarda gelişen hücresel bağışıklığın, bazı insanları koronavirüse karşı da koruduğu görüldü” diye konuştu.

“Çocuklarda timüs bezi sayesinde koronavirüs belirti vermeden atlatılabiliyor”

Koronavirüs hastalığının çocuklarda hiçbir belirti vermeden geçebildiğini kaydeden Küçükusta, şöyle devam etti: “Çocukların solunum yollarında virüs bulunabiliyor ve etraflarına yayabiliyorlar. Ancak çocuklarda hastalık belirtisi görülmüyor. Bu durumun birçok etkeni var. En önemlilerinden bir tanesi, çocuklarda timüs adı verilen bir bezin olması. Bu timüs bezi, akciğerler arasında bulunan bir bağışıklık organı. Timüs bezleri T hücrelerinin yapıldığı yer. Çocuklarda timüs bezi çok etkili olduğu için koronavirüs belirti vermeden atlatılabiliyor.”

“T hücreleri bağışıklık sisteminin en önemli silahı”

Antikor miktarının da çok önemli olduğunu ve sadece antikorlar üzerinde bir değerlendirme yapmanın da yanlış olacağını belirten Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta, “Antikorlar hastalıklardan korunmak için etkili bir silah. Ancak bir kişinin antikorlarının yüksek olması hastalıklardan korunacağı anlamına gelmez. Bunun aksine bir insanın kanında yeteri kadar antikor bulunmayabilir. Fakat T hücreleri sayesinde hücresel bağışıklığı yeteri kadar varsa o kişi antikorları olmadığı halde çok kısa zamanda gerekli bağışıklığı oluşturabilir. T hücreleri bağışıklık sisteminin en önemli silahıdır. Koronavirüsü tanıyorsa ve buna karşı bir bağışıklık meydana getirmişse, bu çapraz bağışıklık sayesinde diğer koronavirüs enfeksiyonlarına karşı da bir bağışıklık sağlar” dedi.